Không gian công cộng tại chung cư: Những khoảng trống… trên bản vẽ

Sân chơi tại các chung cư cao tầng ngày càng bị thu hẹp. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là việc “chạy” tầng, “chạy” mật độ xây dựng.

Pháp luật hiện nay mới chỉ có quy định cây xanh phải đạt 1m2/người mà vẫn chưa có quy định cụ thể về chỉ tiêu diện tích không gian sân chơi cho chung cư.

Những khoảng trống… trên bản vẽ

Theo phân tích của ông Trần Thanh Ý, Hội Quy hoạch Phát triển Việt Nam, quy chuẩn xây dựng Việt Nam 01: 2008/BXD quy định quy hoạch sử dụng đất tối thiểu phải đạt 8m2/người đối với đất đơn vị ở. Chỉ tiêu về diện tích đất đơn vị ở đáp ứng quy định của quy chuẩn, tiêu chuẩn nếu so sánh với các khu đô thị, chung cư cao tầng hiện hữu. Tuy nhiên, diện tích cho các hoạt động của cư dân như vườn hoa, diện tích vui chơi, không gian giao tiếp công cộng là không đủ. Các yêu cầu về sân chơi, vườn hoa chưa được tổ chức thành không gian nghỉ ngơi, thư giãn cho cộng đồng dân cư trên thực tế mà mới chỉ là những khoảng trống… trên bản vẽ.

Các chuyên gia quy hoạch – kiến trúc cho biết, TP. Hà Nội được định hướng phát triển không gian công cộng nên vẫn luôn dành diện tích để làm sân chơi giữa các khu tập thể cũ ngay trong thời kỳ kinh tế khó khăn. Cuốn sách “Hà Nội: 10 thế kỷ đô thị hóa” và tư liệu bản đồ của Trung tâm Lưu trữ Quốc gia 1 cũng chỉ rõ các khu nhà được xây dựng trong những năm 1955-1985 luôn dành 50-60% diện tích để làm sân chơi, sân chung, cây xanh, lối đi trong khu dân cư. Người dân tại những công trình này có những khoảng sân, hành lang đủ dài, rộng và thông thoáng để sinh hoạt và vui chơi. Hiện tại dù nhu cầu này tăng lên nhưng không gian “rỗng” để làm sân chơi còn quá ít, thậm chí còn bị cắt bỏ.

Mật độ dày đặc các tòa cao ốc tại Khu đô thị Trung Hòa – Nhân Chính. Ảnh:minh họa

Theo kết quả khảo sát một chung cư cao tầng tại Hà Nội, hệ số sử dụng đất và mật độ xây dựng có xu hướng tăng cao. Điều này cũng có nghĩa là nguy cơ sân chơi, không gian sinh hoạt cộng đồng, cây xanh… biến mất ngày càng lớn. Tại Khu đô thị Linh Đàm, trước đây theo quy hoạch chung, nhà ở chỉ chiếm 23%, 60% diện tích khu là dành cho không gian sinh hoạt cộng đồng, sân chơi, vườn hoa. Tuy nhiên, quy hoạch được thay đổi đã bào mòn nghiêm trọng không gian vui chơi, cây xanh.

Khu đô thị Trung Hòa Nhân Chính cũng diễn ra tình trạng tương tự khi mật độ xây dựng là 41,06%, hệ số sử dụng đất 2,7 lần, nhưng tại nhiều lô đất ở, con số này đã vượt quy chuẩn cho phép. Trong khi đó, trên đường Trần Duy Hưng, chung cư cao cấp N05 Đông Nam gồm cụm công trình tổ hợp 4 tòa nhà cao tầng với diện tích 2,968 ha. Khu dự án gồm 2 khối nhà cao 25 tầng và 2 khối nhà cao 29 tầng với tổng diện tích sàn xây dựng là 176.978m2 (không tính tầng kỹ thuật và tầng hầm). Diện tích sàn công cộng là 40.092m2; Diện tích đất xây dựng công trình là 6.682m2; Diện tích quảng trường, cây xanh đường nội bộ là 15.795m2; Diện tích sàn chung cư là 138.070m2; Chiều cao tầng: 2 tòa 29 tầng (29T1 và 29T2) và 2 tòa 25 tầng (25T1 và 25T2); Hệ số sử dụng đất vượt 6 lần quy chuẩn cho phép.

Nghiệm thu, thẩm định qua loa

Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, ông Trần Ngọc Chính nhận định, trong các chung cư hiện nay, hầu hết vườn hoa, sân chơi đều kém an toàn, hạn chế về tiện ích và được đầu tư ở mức “cho có hoặc chiếu lệ”. Khi bán nhà, các chủ đầu tư luôn quảng cáo rầm rộ về các tiện ích đi kèm như nơi vui chơi công cộng, khu sân vườn rộng rãi dành cho trẻ em. Nhưng trên thực tế, phần lớn diện tích này lại là khu kinh doanh, buôn bán, trông giữ ô tô, xe máy. Tình trạng phát triển chung cư cao cấp, trung tâm thương mại trên “đất vàng” theo kiểu “xôi đỗ”, không liên kết và có sự tương thích với vườn hoa, sân chơi khiến hạng mục này đã thiếu lại ngày càng hiếm.

Theo giới chuyên môn, đã đến lúc cần nhận thức rõ hơn về vai trò của vườn hoa, sân chơi trong khu dân cư khi quy hoạch đô thị. Bên cạnh việc giám sát, các cơ quan chức năng cần có chế tài buộc chủ đầu tư phải nghiêm túc xây dựng sân chơi, cây xanh… trong các công trình xây dựng. Là người hưởng thụ, đa phần khách hàng hiện nay đều có xu hướng ưu tiên mua nhà tại các dự án có nhiều không gian vui chơi cho trẻ. Chị Nguyễn Ngọc Anh một cư dân phản ánh: “Tăng diện tích căn hộ, cắt giảm không gian công cộng là một quan điểm sai lầm gây ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của chủ đầu tư. Với gia đình tôi, ngoài chất lượng dự án, tiêu chí quan trọng thứ hai để quyết định xuống tiền là không gian vui chơi thoáng đãng”.

Theo ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, quá trình nghiệm thu không chặt chẽ là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc thiếu sân chơi cho trẻ em tại các khu chung cư. Ông Liêm chia sẻ: “Hiện nay khi các chung cư cao tầng, khu đô thị mới mọc lên hàng loạt, các doanh nghiệp BĐS phải chia sẻ gánh nặng về không gian công cộng với thành phố. Dù đã có luật, có quy định bắt buộc các chung cư cao tầng hay khu đô thị mới phải có khuôn viên vui chơi giải trí, công viên, cây xanh cho cư dân nhưng trên thực tế, tình trạng “xén” diện tích dành cho không gian vui chơi công cộng vẫn rất phổ biến. Khâu nghiệm thu, thẩm định dự án lại thực hiện qua loa và chỉ nghiệm thu căn hộ, mà không nghiệm thu cả tòa chung cư, cả khu đô thị. Vì thế, Hà Nội dù quyết tâm xây mới nhiều khu vui chơi công cộng cho thiếu nhi, nhưng kết quả đến nay vẫn còn khiêm tốn”.

(Theo Kinh tế & Đô thị Online)